ทุกท่านที่ติดตามเพจนี้มาตลอด ก็จะทราบดีว่าแรงจูงใจเนี่ย มีสองแบบคือ แรงจูงใจภายนอก (extrinsic motivation) กับแรงจูงใจภายใน (intrinsic motivation)
แรงจูงใจภายนอกก็เช่น ทำไปเพราะอยากได้รางวัล หรือ กลัวการถูกลงโทษ ในขณะที่แรงจูงใจภายในคือ ทำไปเพราะรัก เพราะชอบ ทำด้วยตัวเอง ไม่ใครมาบังคับ
เกมมิฟิเคชันที่เราคุยกันมาตลอดนี่ อาจจะดูเหมือนเน้นการให้แรงจูงใจภายนอก แต่เป้าหมายของเราคือการนำไปสู่การเกิดแรงจูงใจภายในครับ
คำถามมันเลยเกิดขึ้นมาตรงนี้ครับว่า เราจะสามารถสร้างแรงจูงใจภายในได้อย่างไร?
.
จากบทความที่แล้ว เราก็รู้แล้วว่า แรงจูงใจภายนอกนี่มันก็มีจุดดีนะ เช่น เหมาะสำหรับจูงใจพฤติกรรมที่คนคนนั้นเขาไม่ได้อยากทำ เช่น เป็นกิจกรรมง่าย ๆ แต่น่าเบื่อ พอมีรางวัลให้ติดปลายนวมบ้าง ไม่ต้องเยอะมาก มันก็จูงใจให้อยากทำขึ้นมาได้
ที่นี้มันก็เกิดปัญหาครับ ว่าพอหยุดให้รางวัล เขาก็หยุดทำ … แบบนี้มันก็เหมือนกับว่าเราเสียเงินเปล่า
ซึ่งมันก็เป็นเรื่องธรรมชาติ แต่ก็มีนักวิจัยกลุ่มหนึ่งได้ทำการทดลองหนึ่งที่น่าสนใจครับ ขอเล่าย่อ ๆ นะครับ
คือ นักวิจัยให้คนทำงานงานหนึ่งครับ โดยแบ่งคนเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกทำแล้วได้เงิน อีกกลุ่มทำแล้วไม่ได้เงิน และ พอผ่านไปซักพัก ไอ้กลุ่มที่ได้เงินเนี่ยจะเลิกให้เงินละ แล้วมาดูว่าพฤติกรรมเขาเป็นอย่างไร
กลุ่มที่ไม่ได้เงินเลย ก็พบว่าแรงจูงใจในการทำก็คงที่ครับ ไม่เพิ่มไม่ลด … ก็ไม่แปลกเพราะไม่ได้เงิน 555 แต่กลุ่มที่ได้เงินเนี่ย ตอนได้เงินพบว่าเขาตั้งใจทำกันเต็มที่เลย แต่พอหยุดให้เท่านั้นหล่ะ แรงจูงใจกลับมาต่ำกว่ากลุ่มไม่ได้เงินเสียอีก
แต่ที่น่าสนใจคือ กลุ่มที่เคยได้เงินพอเวลาผ่านไปซักพัก พวกเขาค่อย ๆ ย้อนกลับมาทำพฤติกรรมนี้อีกครั้ง และมีแรงจูงใจ มากกว่า กลุ่มที่ไม่เคยได้เงินเสียอีก
.
การทดลองนี้บอกอะไรเรา เขาบอกว่าเงินเนี่ยช่วยสร้างแรงจูงใจได้ชั่วคราวก็จริง … แต่ถ้าเราให้เป็นระยะเวลาที่ “นาน” พอ มันก็จะสร้างให้เกิดเป็นนิสัยครับ ซึ่งถ้าพอเกิดเป็นนิสัยแล้วเขาก็พร้อมจะทำด้วยตนเองโดยไม่ต้องมีเงินมาล่อ
นั่นคือ ถ้าเราจำเป็นจะต้องใช้แรงจูงใจภายนอกในการจูงใจคน เราก็ควรจะให้ “น้อย ๆ” แต่ “นาน” พอจนเกิดเป็นนิสัย จากนั้นเราก็ค่อย ๆ ลดแรงจูงใจภายนอกนั้นลง (ไม่ให้คนตกใจ) จนกระทั่งเขาสามารถทำพฤติกรรมนั้นได้ด้วยตนเอง
นี่ก็เลยเป็นคำอธิบายว่า ทำไม่แอปวิ่งออกกำลังกายต่าง ๆ ถึงสามารถจูงใจให้คนลุกขึ้นวิ่งได้ เช่น ตอนแรกก็ไม่ได้อยากวิ่งหรอก แต่ก็วิ่งเพราะอยากได้แต้ม อยากได้ badge แต่พอเล่นไปนาน ๆ มันเริ่มติดเป็นนิสัย ตอนนี้ก็ลุกขึ้นวิ่งได้เองละ แต้มจากแอปก็เป็นปัจจัยรองไป
ซึ่งผมเองก็ได้เอามาปรับใช้ก็ลูก ๆ ในบ้านเหมือนกัน คือ ตอนที่ยังเป็นเด็กน้อย (ที่ยังโดนหลอกล่อได้ด้วยสติกเกอร์ดาว) ถ้าผมอยากจะฝึกนิสัยอะไรเช่น ถ้ากินข้าวให้หมดจานก็จะได้ดาว ผมก็ให้ดาวไปเรื่อย ๆ ครับ พอเขาเริ่มทำได้ด้วยตัวเอง ผมก็ค่อยเปลี่ยนเป็นให้ดาวกับพฤติกรรมอื่น แล้วเลิกให้ดาวกับการกินข้าวในที่สุด
.
สรุปอีกที แรงจูงใจภายนอกถ้าจะต้องให้ ก็ต้องให้นานพอจนเกิดเป็นนิสัย จากนั้นเราค่อย ๆ ลดลงได้
ซึ่งแรงจูงใจภายนอกนี้ไม่จำเป็นจะต้องเป็นเงิน … แต่ถามว่าจะต้องให้นานแค่ไหนดี อันนี้ตอบยากครับ ขึ้นอยู่กับแต่ละพฤติกรรมว่ามันยากง่ายขนาดไหน
หวังว่าจะบทความนี้จะพอเป็นแนวทางให้กับบางท่านได้นะครับ ว่าจะไปปรับใช้ได้อย่างไร
เพื่อน ๆ มีประสบการณ์ประมาณนี้บ้างหรือไม่ครับ ถ้ามี แชร์ให้ฟังกันได้นะครับ
#gamification ตอนที่ 76
Growth Game 