ปัญหาหนึ่งที่ผมพบเจอเวลาไปจัด workshop เรื่องการออกแบบ gamification คือ เรามักจะลืมคิดถึงเหตุผลว่าทำไมผู้เล่นของเรา ถึงไม่ทำพฤติกรรมที่พึงประสงค์ต่าง ๆ ที่เราต้องการ
หลายครั้งที่เรา assume ไปเองว่า เราจะจูงใจไม่พอ ทำให้บางทีพอออกแบบกันมา ก็จะไปเน้นที่การให้ ให้รางวัลบ้าง ให้เงินบ้าง
ซึ่งเงินอาจจะไม่ใช่คำตอบสำหรับทุกอย่าง
เอาจริงอาจจะเป็นเพราะผมยังสอนเองไม่ดีก็ได้ หลัง ๆ ก็เลยจะพยายามเน้นตรงนี้ให้มากขึ้น ว่าเราควรจะให้ความสำคัญว่า ทำไมผู้เล่นของเราถึงไม่ทำพฤติกรรมที่เราต้องการ
สิ่งนี้เรียกว่า Behavioral Barriers
.
Behavioral Barriers มีได้หลากหลายเหตุผลครับ แล้วแต่ตัวบุคคล แต่ก็พอจะสามารถสรุปออกมาได้เป็น 3 ด้านหลัก ๆ ด้วยกัน
1) Motivation (ไม่มีแรงจูงใจ)
ข้อนี้ตรงไปตรงมาครับ บางที่ที่เขาไม่ทำพฤติกรรมนั้น ๆ ก็เพราะไม่มีแรงจูงใจครับ เช่น ไม่รู้จะทำไปทำไป ทำไปก็ไม่เห็นเกิดผลลัพธ์อะไรตอบสนองขึ้นมา ไม่เห็นเป้าหมาย หรือ ประโยชน์ของการกระทำนั้น ๆ
เหมือนการแยกขยะครับ บางคนที่ก็ไม่รู้จะแยกไปทำไม ไม่เห็นประโยชน์ เสียเวลาเปล่า
2) Capability (ขาดความรู้ ความสามารถ)
บางที ที่คนเราก็อยากทำพฤติกรรมบางอย่างนะ แต่ไม่รู้จะทำยังไง เริ่มยังไงดี ก็เลยยังไม่สามารถทำออกมาได้
เช่น การทิ้งขยะครับ ผมก็อยากจะแยกนะ แต่แยกไม่เป็น ไม่รู้มันต้องแยกกี่ประเภท แล้วแต่ละประเภทต้องจัดการยังไงบ้าง … พอไม่รู้ ก็ทิ้งรวม ๆ กันไปก่อน
3) Opportunity (ไม่มีโอกาสให้แสดง)
ข้อนี้น่าสนใจครับ คือบางที่เราก็อยากทำนะ แถมทำเป็นด้วย แต่ไม่มีโอกาสให้ทำ น ระบบ หรือ อุปกรณ์ไม่เอื้ออำนวย หรือว่าสังคมรอบข้างเค้าไม่ทำกัน
ตัวเช่นการทิ้งขยะเหมือนเดิมครับ ผมอยากแยกขยะ แถมรู้ด้วยว่าต้องแยกยังไง แต่ถังขยะมันมีถังเดียวให้ทิ้งรวมกัน แบบนี้ผมก็แยกไม่ได้
.
เวลาออกแบบเกมมิฟิเคชัน ก็เน้นว่าอย่าเพิ่งไปเริ่มต้นที่ว่า จะเล่นอะไรกัน จะให้รางวัลอะไรดี จะจูงใจยังไงดี
แต่อยากให้เน้นตรงนี้ก่อนว่า ทำไมผู้เล่นถึงไม่ทำพฤติกรรมนั้น หา Behavioral Barriers แม้อาจจะใช้เวลานานหน่อย แต่มันจะได้ทางออกที่ตรงประเด็นกว่าครับ
#Gamification ตอนที่ 54
Growth Game 